Cevap: Ortak Transit Rejimi; 1987 yılında imzalanan Ortak Transit Sözleşmesine taraf olan ülkeler (AB ve EFTA üyesi ülkeler) arasında eşyanın gümrük vergilerinin askıya alınarak taşındığı rejimdir. Ülkemiz Ortak Transit Sözleşmesine 1 Aralık 2012 tarihi itibariyle taraf olmuştur.
 
Ortak Transit Rejiminin amacı Sözleşmeye taraf bir ülkede açılan transit beyannamesinin, verilen teminatın ve tanınan basitleştirmelerin bir diğer taraf ülkede de geçerli olması ve bu ülkeye girişte ayrıca bir transit beyanında bulunulmasına gerek kalmadan ortak transit işleminin kesintisiz bir şekilde tamamlanmasıdır.
 
Ortak Transit Rejimi transit eşyasının işlemlerinin hızlandırılmasını ve basitleştirilmesi sağlayan, dolayısıyla ticaret erbabının zaman kaybetmesini önleyerek maliyetlerinin düşmesini amaçlayan bir sistemdir.

Cevap: NCTS (Yeni Bilgisayarlı Transit Sistemi), Ortak Transit Rejiminin amacı olan transit işlemlerini hızlandırmak ve basitleştirmek için işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlayan ve 2005 yılında tüm taraf ülkelerde uygulamaya konulan elektronik sistemdir. Söz konusu sistemin daha sonra Sözleşmeye taraf olan ülkelerde kullanılması zorunlu olup ülkemiz de bu sistemi kullanmaktadır.
 
Kısaca NCTS; transit beyanının sunulmasından rejimin ibra edilmesine kadar olan her aşamanın tamamen elektronik ortamda gerçekleştirildiği, gerek gümrük idareleri arasındaki gerekse gümrük idareleri ile ticaret erbabı arasındaki iletişimin elektronik mesajlar ile sağlandığı ve bu şekilde güvenilir ticaret erbabı için önemli basitleştirmelerin uygulandığı bir programdır.

Cevap:
-İşlemlerin hızlandırılması ve basitleştirilmesi,
-İşlemlerin kağıtsız ortamda yürütülmesi (fallback durumu hariç),
-Belirli koşulların sağlanması halinde basitleştirmelerden yararlanılması,
-Teminatların takip edilebilirliği,
-Taraf ülkelerden geçiş kolaylığı,
-Kapsamlı teminat kullanılması halinde, teminatların hızlı bir şekilde düşümünün sağlanması.

Cevap: Ulusal transit rejimi Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde başlayıp biten transit rejimini ifade etmekte olup TR rejim kodu kullanılmaktadır. Ortak transit rejimi ise Ortak Transit Sözleşmesi kapsamındaki taşımalara ( AB-bir EFTA ülkesi arası, bir EFTA ülkesi-Türkiye arası v.b.) uygulanmakta olup eşyanın topluluk statüsüne göre T1, T2, T2F gibi rejim kodları kullanılır. Eşya, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde bir noktadan diğerine ortak transit rejimi kapsamında taşınamaz.

Cevap:
a) Kapsamlı teminat veya teminattan vazgeçme,
b) Özel tip mühürler,
c) İzinli gönderici,
ç) İzinli alıcı,
d) Belirli taşıma şekillerine özgü usuller;
     1) Demiryolu ile taşınan eşya,
     2) Havayolu ile taşınan eşya,
     3) Boru hattı ile taşınan eşya.

Cevap: Rejim hak sahibi ( Asıl Sorumlu ); transit rejimi beyanında bulunan veya hesabına transit rejimi beyanında bulunulan ve transit rejimi kapsamında gümrük idaresine karşı mali olarak sorumlu olan kişiyi tanımlar.Asıl sorumlu, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan önlemlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmak ve transit rejimine ilişkin hükümlere uymakla yükümlüdür.
 
Asıl sorumlunun birinci fıkrada belirtilen yükümlülükleri saklı kalmak üzere, transit rejimine göre taşındığını bilerek eşyayı kabul eden taşıyıcı veya alıcı da, eşyayı öngörülen süre içerisinde ve gümrük idareleri tarafından eşyanın ayniyetinin tespiti amacıyla alınan tedbirlere uymak suretiyle, varış gümrük idaresine sağlam ve noksansız olarak sunmakla yükümlüdür.

Cevap: Basitleştirmelere ilişkin izinlerin verilebilmesi için başvuru sahibinde aşağıdaki şartlar aranır:

a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olmak,

b) Usulsüzlük ve vergi cezaları ile ilgili olarak;

1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 2’sini aşan sayıda vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle ceza uygulanmamış olması,

2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde işlem gören beyanname sayısının % 5’ini aşan sayıda gümrük mevzuatının ihlali nedeniyle usulsüzlük cezası uygulanmamış olması,

3) Gümrük ve vergi mevzuatları uyarınca ödenmemiş herhangi bir vergi, ceza ve gecikme faizi bulunmaması.

c) Yönetim Kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından Vergi Usul Kanununa; Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa muhalefetten kesinleşmiş ceza veya mahkumiyet kararı bulunmaması,

ç) Basitleştirmelerin usulüne uygun olarak yürütülmesini sağlamak üzere; başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük son bir yıl içinde en az 500 transit beyannamesi (TIR Karnesi dâhil) kapsamı eşyayı transit etmesi veya ilgili basitleştirilmiş usul kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirebileceğine ilişkin bilgi ve belgeleri sunması.

Gereklidir.
 

Cevap: Kapsamlı Teminat, Bir kişinin birden fazla ortak transit işleminde kullanabileceği bir teminat türüdür. Başvuran kişinin geçmişte yaptığı transit işlemlerinden faydalanılarak bir hafta süresince gerçekleştireceği transit işlemlerinde kendisine gereken teminat tutarı hesaplanır. Bu tutara referans tutar adı verilir ve referans tutar kadar teminat idaresine teminat mektubu verilir. Kapsamlı teminat düşümlü olarak çalışmakta olup başvuru makamı Gümrükler Genel Müdürlüğü’dür.

Cevap: Bakınız "Basitleştirme izni başvuru genel koşulları ve istenen belgeler nelerdir? sorusunun cevabına.

Cevap: Serbest Bölgede yerleşik firmalar gerekli koşulları sağlaması halinde kapsamlı teminat izni alabilir.

Cevap: Gümrük Yönetmeliğin 230 uncu maddesinde belirtilen genel koşulları sağlayan ve kapsamlı teminatta indirim veya teminattan vazgeçme izni için başvuran kişi, 4 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ( Transit Rejimi) Ek-9’da yer alan başvuru formu ile birlikte Yönetmeliğin 232 nci maddesinde belirtilen bilgi ve belgelere ilave olarak;

a) Kapsamlı teminatta indirim veya teminattan vazgeçme için bu maddede yer alan ek koşullara,

b) Teminattan vazgeçme izni için kağıt usulde işlem yapıldığında kullanılmak üzere talep edilen TC33-Teminattan Vazgeçme Sertifikası adedine,

ilişkin bilgi ve belgeleri sunar.

Kapsamlı teminatta indirim ve teminattan vazgeçme başvuruları en az 2 milyon TL tutarındaki kapsamlı teminat mektupları için yapılır. İzin sahibine ait, teminat gümrük idaresince kabul edilerek sisteme tanımlanmış birden fazla teminat mektubu bulunması durumunda, hangisi için talepte bulunulduğu başvuruda belirtilir.

Kapsamlı teminatta indirim ve teminattan vazgeçme başvurusunda aşağıdaki ortak koşullar aranır:

a) Başvurunun kayda alındığı tarih itibarıyla, son 1 ay içerisinde tescil edilmiş beyannameler hariç olmak üzere, başvuruya konu GRN kapsamında tescil edilen ve nihai statüye getirilmemiş beyanname sayısının, toplam beyanname sayısının %1’ini ve her durumda 200 adeti aşmaması,

b) Başvurunun kayda alındığı tarihten önceki üç yıl esas alınmak suretiyle, 4 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği ( Transit Rejimi) Ek-11’e uygun olarak yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen raporda, başvuru sahibinin genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun bir muhasebe sistemine ve şirket büyüklüğüne uygun bir idari örgütlenmeye sahip olduğunun, mali yapısının sağlam olduğunun, yükümlülüklerini karşılayacak yeterli mali kaynağa sahip olduğunun ve referans tutar ile kapsamlı teminat tutarı arasındaki farkı karşılayacak kadar öz kaynağının bulunduğunun gösterilmesi.

Soru: İzinli gönderici nedir?

Cevap: İzinli gönderici, transit beyannamesine konu eşyayı hareket idaresine sunmaksızın ortak transit işlemleri gerçekleştirmek isteyen kişilere ortak transit basitleştirmeleri kapsamında tanınan statüdür.

Cevap: İzinli alıcı, ortak transit rejimine tabi eşyayı ve transit refakat belgesini varış idaresine sunmaksızın eşyayı kendi tesislerinde veya belirlenmiş bir başka yerde teslim almayı isteyen kişilere izinli alıcı statüsü verilebilir.  

Cevap: Söz konusu teminat belgelerinin kullanımı 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle son verilmiştir. Mevcut durumda sadece toplu teminat (ulusal transitte), bireysel ve kapsamlı teminat kullanılabilmektedir. 

Cevap: NCTS’e transit beyannamesi gönderebilmek için gümrük idarelerindeki veri giriş salonlarına gelmenize gerek yoktur. NCTS’in internet linki kullanılarak internet bağlantısı bulunan her bilgisayardan NCTS’e transit beyannamesi sunulabilir. 

Cevap: Transit refakat belgesi transit beyanı bilgilerine dayanan ve eşyaya refakat etmek üzere bastırılan belgedir. Hareket gümrük idaresinde eşyanın gümrük işlemleri tamamlanarak sevk edilmesinden önce gümrük memuru tarafından sistemden beyaz A4 kağıt üzerine alınan bir çıktıdır. Sağ üst bölümünde barkod ve MRN adı verilen tescil numarasını taşır.  
 
Transit/Güvenlik Refakat Belgesi ise bir Avrupa Birliği uygulaması olarak Birlik topraklarına girişten önce verilmesi istenen emniyet ve güvenlik bilgilerinin beyan edildiği belgedir. Bu belgenin doldurulmaması halinde ortak transit işlemi Transit Refakat Belgesi ile yürütülür, ancak Avrupa Birliği topraklarına girişte ayrıca özet beyan verilmesi gerekmektedir.
 
Transit/güvenlik refakat belgesinin doldurulabilmesi için beyan sahibinin EORI numarasına sahip olması gerekmektedir. 

Cevap: EORI (Economic Operators Registration and Identification) Avrupa Birliği mevzuatı gereği, transit/güvenli refakat belgesi doldurulabilmesi için gerekli olan, firmalara ait bir çeşit kayıt ve kimlik numarasıdır.

Cevap: İzinli gönderici statüsüne sahip kullanıcıların eşyayı hareket idaresine, izinli alıcı statüsüne sahip kullanıcıların da eşyayı varış idaresine sunmasına gerek bulunmamaktadır. Bunun dışında standart usulde yapılan her ortak transit işleminde eşyanın gümrük idaresine sunulması gerekmektedir. 

Transit El Kitabına "Bilgi Bankası"ndan ulaşılması mümkündür.